Uvunjaji au ufa katika mfupa huitwa fracture. Hii inaweza kutokea baada ya nguvu kubwa kutumika kwenye mfupa kutoka kwa kitu kidogo kama kuanguka kutoka kwa swing set au kupinduka kwa hatua hadi ajali mbaya ya gari. Vipande vinahitaji kutathminiwa na kutibiwa na mtaalamu wa matibabu ili kupunguza athari zinazoweza kutokea kutoka kwa mapumziko na kuboresha uwezekano wa kuwa mfupa na viungo vitarejeshwa kwa kazi kamili. Ingawa fractures ni kawaida kwa watoto na watu wazima wakubwa walio na ugonjwa wa mifupa, karibu watu milioni saba wa kila kizazi huvunja mfupa kila mwaka.
Hatua
Sehemu ya 1 ya 3: Kutathmini Hali ya Mara Moja
Hatua ya 1. Tafuta kilichotokea
Ikiwa unajisaidia mwenyewe au mtu mwingine, tambua kile kilichotokea moja kwa moja kabla ya maumivu. Ikiwa unamsaidia mtu, uliza kilichotokea kabla ya tukio hilo. Mifupa mengi yaliyovunjika yanahitaji nguvu yenye nguvu ya kutosha kupasuka au kuvunja kabisa mfupa. Kugundua sababu ya jeraha kunaweza kukusaidia kutathmini ikiwa kuna uwezekano au kutoweka kuwa mfupa umevunjika.
- Nguvu yenye nguvu ya kutosha kusababisha mfupa kuvunjika inaweza kutokea wakati wa kujikwaa na kuanguka, wakati wa ajali ya gari au kama matokeo ya pigo la moja kwa moja kwa eneo hilo, kama wakati wa hafla ya michezo.
- Mifupa iliyovunjika pia inaweza kuwa matokeo ya vurugu (kama vile unyanyasaji) au mafadhaiko ya kurudia, kama vile kukimbia.
Hatua ya 2. Tambua ikiwa unahitaji kupata huduma za ziada zinazohusika
Kujua ni nini kilichosababisha jeraha hilo sio tu kukusaidia kutathmini ikiwa ilisababisha mfupa kuvunjika lakini pia ikiwa unahitaji kupata msaada. Unaweza kuhitaji kuwasiliana na huduma za dharura, polisi ikiwa kuna ajali ya gari au huduma za watoto ikiwa ni unyanyasaji wa watoto.
- Ikiwa jeraha halionekani kuwa mfupa uliovunjika (kwa mfano, inaweza kuwa sprain, ambayo hufanyika wakati mishipa imeongezewa au hata imechanwa), lakini mtu huyo hata hivyo anaonyesha kuwa ana maumivu makubwa, unapaswa kupiga simu kwa huduma za dharura (911) au ujitoe kumsindikiza kliniki ya karibu au hospitali ikiwa jeraha lake na / au maumivu hayana haraka (kwa mfano, jeraha halitoi damu sana, mwathiriwa bado anaweza kuzungumza na kuunda sentensi kamili, n.k.)
- Ikiwa mtu huyo hajitambui au hawezi kuwasiliana nawe, au ikiwa mtu huyo anawasiliana lakini hana uhusiano, unapaswa kupiga simu kwa huduma za dharura kwani hii inaweza kuwa dalili ya jeraha la kichwa. Tazama Sehemu ya Pili hapa chini.
Hatua ya 3. Uliza juu ya kile kilichohisiwa au kusikika wakati wa jeraha
Kumbuka ikiwa wewe ni chama kilichojeruhiwa au muulize mtu aliyejeruhiwa ni nini kilichojisikia au uzoefu wakati wa anguko. Watu wanaougua mfupa uliovunjika mara nyingi wataelezea kusikia au "kuhisi" snap katika eneo hilo. Kwa hivyo, ikiwa mtu anataja kwamba alisikia snap, kawaida hii ni dalili nzuri kwamba kitu kimevunjwa.
Mtu huyo anaweza pia kuelezea hisia au sauti (kama vipande vya mfupa kusugua) wakati eneo hilo linahamishwa, hata ikiwa mtu huyo haoni maumivu mara moja. Hii inaitwa crepitus
Hatua ya 4. Uliza kuhusu maumivu
Wakati mfupa unavunjika, mwili hujibu mara moja na hisia za maumivu. Mapumziko yenyewe na majeraha yoyote kwa tishu za mwili karibu na tovuti ya mapumziko (kama misuli, mishipa, mishipa, mishipa ya damu, cartilage, na tendons), zinaweza kusababisha maumivu. Kuna viwango vitatu vya maumivu kuwa macho:
- Maumivu makali - Hii ni hisia iliyoinuka na kali ya maumivu ambayo kawaida hufanyika mara tu baada ya mfupa kuvunjika. Ikiwa wewe au mtu mwingine anaelezea maumivu makali, hii inaweza kuwa ishara ya mfupa uliovunjika.
- Maumivu ya chini - Aina hii ya maumivu hufanyika katika wiki za kwanza baada ya kupumzika, haswa wakati fracture inapona. Maumivu haya kimsingi hutokea kwa sababu ya ugumu na udhaifu wa misuli ambayo ni athari za ukosefu wa harakati zinazohitajika kuponya mfupa uliovunjika (kwa mfano, katika kutupwa au kombeo).
- Maumivu ya muda mrefu - Hii ni hisia ya maumivu ambayo inaendelea hata baada ya mfupa na tishu zake kupona na inaweza kutokea wiki kadhaa au miezi baada ya mapumziko ya kwanza
- Kumbuka kuwa inawezekana kupata aina fulani au zote za maumivu. Watu wengine huhisi maumivu ya papo hapo na ya papo hapo lakini sio maumivu sugu. Watu wengine wanaweza kupata kuvunjika bila maumivu yoyote au kidogo, kama kidole cha mtoto au mgongo.
Hatua ya 5. Angalia ishara za nje za mfupa uliovunjika
Kuna ishara kadhaa ambazo zinaweza kuonyesha uwepo wa mfupa uliovunjika, pamoja na:
- Ulemavu katika eneo hilo na harakati katika mwelekeo usio wa asili
- Hematoma, damu ya ndani, au michubuko kali
- Ugumu wa kusonga eneo hilo
- Eneo linaonekana fupi, limepindishwa au limeinama
- Kupoteza nguvu katika eneo hilo
- Kupoteza kazi ya kawaida ya eneo hilo
- Mshtuko
- Uvimbe mkali
- Kusumbua au kuchochea katika eneo hilo au chini ya eneo la mapumziko ya watuhumiwa
Hatua ya 6. Tafuta dalili zingine za mfupa uliovunjika ikiwa hakuna dalili zinazoonekana
Katika kesi ya kuvunjika kidogo, kunaweza kuwa hakuna kasoro inayoonekana kwa eneo hilo na uvimbe mdogo tu ambao hauwezi kuonekana kwa jicho lako. Kwa hivyo italazimika kufanya tathmini ya kina zaidi ili kuona ikiwa kuna mfupa uliovunjika.
- Mara nyingi mifupa iliyovunjika itasababisha watu kurekebisha tabia zao. Kwa mfano, mara nyingi watu wataepuka kuweka uzito au shinikizo kwenye eneo hilo. Hii ni dalili moja kwamba kitu sio sawa, hata ikiwa huwezi kuona mfupa wowote uliovunjika kwa jicho la uchi.
- Fikiria mifano mitatu ifuatayo: mfupa uliovunjika kwenye kifundo cha mguu au mguu mara nyingi utasababisha maumivu ya kutosha ambayo mtu hatataka kubeba uzito kwenye mguu huo; mfupa uliovunjika katika mkono au mkono utaunda maumivu ya kutosha ambayo mtu atataka kulinda eneo hilo na sio kutumia mkono; maumivu kutoka kwa mbavu zilizovunjika yatazuia watu kuchukua pumzi nzito.
Hatua ya 7. Tafuta upole wa uhakika
Mifupa yaliyovunjika mara nyingi yanaweza kutambuliwa na upole wa uhakika, ikimaanisha kuwa eneo la mfupa ni chungu sana katika sehemu moja maalum wakati mkoa huo kwenye mwili umeshinikizwa, tofauti na maumivu juu ya eneo la jumla. Kwa maneno mengine, hisia za spikes za maumivu wakati wowote shinikizo linakaribia mfupa uliovunjika. Kuna uwezekano mkubwa kwamba mfupa umevunjika wakati upole wa uhakika upo.
- Maumivu ya jumla na kupapasa (shinikizo laini au msukumo) juu ya eneo kubwa kuliko upana wa vidole vitatu kuna uwezekano wa kuwa kutoka kwa ligament, tendon au uharibifu mwingine wa tishu kutoka kwa jeraha.
- Kumbuka kuwa michubuko ya mara moja na idadi kubwa ya uvimbe inaashiria uharibifu wa tishu na sio mfupa uliovunjika.
Hatua ya 8. Kuwa mwangalifu kushughulika na watoto na watuhumiwa waliovunjika mifupa
Weka mambo yafuatayo akilini ikiwa unakabiliwa na kuamua ikiwa mtoto chini ya umri wa miaka 12 amevunjika mfupa. Kwa ujumla, kawaida ni bora kumpeleka mtoto wako kwa daktari kupata utambuzi rasmi ikiwa unashuku mfupa uliovunjika, kwani mfupa uliovunjika unaweza kuathiri ukuaji wa mifupa ya mtoto. Kwa njia hii mtoto wako anaweza pia kupata matibabu ya haraka na sahihi.
- Watoto wadogo kawaida hawawezi kutambua maumivu ya kubainisha au kuonyesha upole vizuri. Wana majibu ya jumla ya neva kwa maumivu kuliko watu wazima.
- Ni ngumu kwa watoto kupima kiwango cha maumivu wanayohisi.
- Maumivu ya kuvunjika kwa watoto pia ni tofauti sana kwa sababu ya kubadilika kwa mifupa yao. Mifupa ya watoto ina uwezekano wa kuinama au kukatika kidogo kuliko kuvunja.
- Unajua mtoto wako bora; ikiwa tabia zao zinaonyesha kuwa wana maumivu zaidi ya unavyotarajia kutoka kwa jeraha basi tafuta matibabu kwa jeraha.
Sehemu ya 2 ya 3: Kutoa Huduma ya Mara Moja
Hatua ya 1. Usimsogeze mtu aliyeumia kama sheria ya jumla
Hamisha tu mtu ikiwa kuna hatari inayokaribia wakati mfupa umevunjika wakati wa anguko kubwa au kutoka kwa ajali ya gari. Usijaribu kurekebisha mifupa au kumsogeza mtu aliyeumia ikiwa hawezi kujisogeza mwenyewe. Hii itaepuka kuumia zaidi kwa eneo hilo.
- Usisogeze mtu yeyote aliye na fracture ya pelvic au hip; fractures ya pelvic inaweza kusababisha damu kubwa ya ndani ndani ya uso wa pelvic. Badala yake, piga huduma za dharura mara moja na subiri msaada wa matibabu. Walakini, ikiwa mtu aliye na jeraha la aina hii lazima asafirishwe bila matibabu ya dharura, kisha weka roll au mto kati ya miguu ya mtu na salama miguu pamoja. Piga mtu kwenye ubao kwa utulivu kwa kuzungusha kama kipande kimoja. Weka mabega, makalio na miguu yamepangwa na kuvingirisha vyote pamoja wakati mtu anateleza bodi chini ya viuno vyake. Bodi lazima ifikie kutoka katikati ya nyuma hadi magoti.
- Usitende songa mtu aliye na mgongo, shingo au kichwa. Mpe nguvu kwa nafasi ambayo unampata na piga simu kwa msaada wa dharura mara moja. Usijaribu kunyoosha mgongo au shingo yake. Waambie wafanyikazi wa dharura unashuku kichwa kilichovunjika, mgongo au shingo na kwanini. Kuhamisha mtu kunaweza kusababisha uharibifu mkubwa wa muda mrefu, pamoja na kupooza.
Hatua ya 2. Dhibiti kutokwa na damu yoyote kutokana na ajali au jeraha
Jali vidonda vyote kabla ya kushughulika na mfupa uliovunjika. Ikiwa mfupa unatoka kwenye ngozi, usiguse au ujaribu kuiweka ndani ya mwili. Rangi ya mfupa kawaida huwa kijivu au beige nyepesi, sio mfupa mweupe unaouona kwenye Halloween na mifupa ya matibabu.
Ikiwa kuna damu kali, daima utunzaji wa damu kabla ya kushughulika na mfupa uliovunjika
Hatua ya 3. Zuia eneo hilo
Toa tu utunzaji kwa mfupa uliovunjika ikiwa matibabu ya dharura hayatarajiwa mara moja. Ikiwa wafanyikazi wa dharura wanatarajiwa mara moja au uko safarini kwenda hospitali, kupasua eneo hilo kunaweza kudhuru zaidi kuliko nzuri. Walakini, ikiwa matibabu katika kituo cha matibabu haipatikani mara moja, unaweza kusaidia kutuliza mfupa na kupunguza maumivu kwa kutumia miongozo hii.
- Gawanya mkono au mguu uliovunjika kuupa msaada. Usijaribu kurekebisha mfupa. Ili kutengeneza kipande unaweza kutumia nyenzo ulizonazo au unaweza kupata karibu. Tafuta nyenzo ngumu kufanya banzi, kama bodi, fimbo, gazeti lililokunjwa, na kadhalika. Ikiwa sehemu ya mwili ni ndogo ya kutosha (kama kidole kidogo au kidole) inaweza kubandikwa kwenye kidole au kidole karibu nayo ili kutoa utulivu na kupasua.
- Pandisha kipande na nguo, taulo, blanketi, mito au kitu kingine chochote ambacho ni laini mkononi.
- Panua kipande kilichochapwa hadi zaidi ya kiungo hapo juu na chini ya mapumziko. Kwa mfano, ikiwa mguu wa chini umevunjika, banzi linapaswa kwenda juu ya goti na chini kuliko kifundo cha mguu. Vivyo hivyo, mapumziko kwenye viungo yanapaswa kung'olewa kwa mifupa yote iliyo karibu na kiungo.
- Salama mabaki kwa eneo hilo. Unaweza kutumia ukanda, kamba, kamba za viatu, chochote kinachofaa ambacho kitaweka mshono mahali pake. Kuwa mwangalifu unapotumia ganzi sio kusababisha kuumia zaidi kwa mwili. Pandisha cheche vizuri ili isiongeze shinikizo kwenye eneo lililojeruhiwa lakini inaizuia tu.
Hatua ya 4. Tengeneza kombeo ikiwa mfupa uliovunjika ni mkono au mkono
Hii inasaidia kusaidia mkono na epuka uchovu wa misuli. Tumia kipande cha kitambaa ambacho ni takriban inchi 40 za mraba zilizokatwa kutoka kwa mto, mashuka ya vitanda au nyenzo nyingine yoyote kubwa. Pindisha kwenye kipande cha pembetatu. Weka mwisho mmoja wa kombeo chini ya mkono uliojeruhiwa na juu ya bega huku ukichukua upande wa pili juu ya bega lingine na kubembeleza mkono. Funga ncha nyuma ya shingo.
Sehemu ya 3 ya 3: Kupata Huduma ya Matibabu
Hatua ya 1. Piga simu 911 mara moja ikiwa mapumziko yanahitaji huduma ya dharura
Ukiona yoyote yafuatayo, matibabu ya dharura yanahitajika. Ikiwa huwezi kujiita, basi tuma mtu mwingine kupiga 911.
- Mfupa unaodhaniwa umevunjika ni sehemu ya kiwewe kingine kikubwa au jeraha.
- Mtu huyo hajisikii. Kwa maneno mengine, ikiwa mtu huyo hatembei au haongei. Ikiwa mtu hapumui, unapaswa kusimamia CPR.
- Mtu huyo anapumua sana.
- Kiungo au kiungo kinaonekana kuwa na ulemavu au kuinama kwa pembe isiyo ya kawaida.
- Eneo ambalo mfupa umevunjika ni ganzi au hudhurungi kwa ncha.
- Mfupa unaodhaniwa kuwa umevunjika uko kwenye pelvis, nyonga, shingo, kichwa au mgongo.
- Kuna damu nyingi.
Hatua ya 2. Chukua tahadhari kuzuia mshtuko
Mifupa yaliyovunjika wakati wa ajali kubwa yanaweza kusababisha mshtuko. Hadi wafanyikazi wa dharura wanapofika au mpaka utakapofika kwenye kituo cha matibabu, mpe mtu chini, miguu imeinuliwa juu ya kiwango cha moyo wake na kichwa chake chini kuliko kifua ikiwezekana. Ikiwa mapumziko yanashukiwa kwa mguu, usiiinue mguu huo. Funika mtu huyo kwa kanzu au blanketi.
- Kumbuka, usisogeze mtu yeyote kabisa ikiwa unashuku kuwa kichwa cha mtu, mgongo au shingo imevunjika.
- Mfanye mtu awe sawa na umpe joto. Laza eneo lililoathiriwa na blanketi, mito au nguo ili kuweka eneo hilo. Ongea na mtu huyo kusaidia kuvuruga maumivu.
Hatua ya 3. Tumia barafu kudhibiti uvimbe
Fungua nguo karibu na mfupa uliovunjika na weka barafu kusaidia kudhibiti uvimbe. Hii itasaidia daktari kuweka mfupa na kusaidia kudhibiti maumivu. Usitumie moja kwa moja kwenye ngozi lakini funga kifurushi cha barafu au begi la barafu kwenye kitambaa au nyenzo zingine.
Unaweza pia kutumia kitu kutoka kwa kufungia kwako uliko, kama begi la mboga zilizohifadhiwa au matunda
Hatua ya 4. Daima fuata daktari
Unapaswa kufanya miadi na daktari wako au tembelea kliniki ya matibabu kupata X-ray ikiwa utagundua dalili baadaye ambazo hazikuonekana wakati wa kuumia. Fanya hivi ikiwa wewe au mtu aliyeathiriwa unapata maumivu katika eneo lililojeruhiwa bila kuboreshwa zaidi kwa siku kadhaa au ikiwa wewe au mtu aliyeathiriwa hapo awali hakupata huruma ya uhakika juu ya eneo lililojeruhiwa katika masaa machache ya kwanza lakini ukuze katika siku inayofuata au mbili. Wakati mwingine uvimbe wa tishu unaweza kuzuia maoni ya maumivu na upole wa kumweka.
Ingawa nakala hii imekusudiwa kukusaidia kujua ikiwa umevunja mfupa na eksirei, inashauriwa sana utembelee daktari haraka iwezekanavyo ikiwa una mashaka yoyote kwamba umevunja kitu kwa kuanguka au ajali nyingine. Ukitembea na kiungo kilichovunjika au sehemu nyingine ya mwili iwe kwa kujua au bila kujua kwa muda mrefu, inaweza kusababisha kuumia kwa muda mrefu katika eneo hilo
Vidokezo
- Kwa sababu tu wewe ni mkaidi au mwenye nguvu kichwa na hafikiri unahitaji msaada, unaweza. Mifupa iliyovunjika ni mbaya sana na ikiwa inavunja ngozi, ni ngumu zaidi kuurejesha mfupa mahali pake na inahitaji matibabu.
- Ikiwa unaamini mtoto aliye chini ya miaka minne amevunjika mfupa, ona daktari wa watoto au hospitali MARA MOJA. Bila msaada, mtoto anaweza kupata shida za mifupa, mifupa iliyovunjika, n.k.
